Theatre Rast


Sevgili okur,

Amsterdam Theatre Rast, son yıllarda ismini sıkça duyduğumuz bir topluluk. Yaşamlarını Hollanda da sürdüren ve ülkemizden bu gruba eklenen sanatçılardan oluşan grup, AB projeleri yerine, Hollanda Kültür Bakanlığı ve Amsterdam Belediyesi’nin desteği ile kendi olanaklarını birleştirerek yoluna devam ediyor.

Bir aylık bir zamanda Tüm Hollanda kentlerini dolaştıktan sonra, bu günlerde ‘Türkiye turnesi’ yapan ekibi ve ürettiklerini kendi metinlerinden tanıyalım istedim.

Orhan Aydın

(…)

2001 yılından bu yana gerek kendi yapımlarımız ve gerekse Türkiye’den tiyatrolar veya oyuncularla ürettiğimiz ortak projelerle Türkiye tiyatro camiasının artık yakından tanıdığı Amsterdam Theatre Rast, sahnelerimizde pek fazla rastlanmayan bir teatral biçim olan halk operası ile yeniden karşınızda olacak.

Metin yazarlığı ve rejisini ‘Rast’ın sanat yönetmenlerinden Celil Toksöz’ün yaptığı oyunumuzun çalışmaları ‘töre adına işlenen cinayetlerin’ halk müziği formlarıyla sahneye taşınma süreçlerini içeriyor. Müziklerini Cebrail Kalın ve Selim Doğru’nun yaptığı oyunda solist – oyuncu olarak yer alan seslere antik tragedyalar örneği cinleri oynayan oyuncular da rap formuyla eşlik ediyor. Sahne ve kostüm tasarımları Claude Leon, ışık tasarımı ise Yüksel Aymaz tarafından gerçekleştirilen oyunumuz özellikle uzun hava ve hoyrat denilen halk müziği formlarının işlevsel ve etkileyici gücünü sahnede görmek istiyor. Rast, bu oyunla töreyi ortadan kaldırmayı değil ama sesi yitmiş olan kurbanlara seslerini bir parça da olsa geri vermeyi istiyor.

Prömiyerini 11 Kasım’da Rotterdam’da yapacak olan ‘Dilek’ Aralık ayının ikinci haftasından itibaren İstanbul’da oynayacak. Oyunumuza katkı ve desteklerinden dolayı başta Tiyatro Oyunevi, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi, Anadolu Kültür A.Ş., İstanbul Bilgi Üniversitesi gibi kurum ve kuruluşlar ile ismini zikredemediğimiz birçok değerli insana minnet ve şükranlarımızı bildirir, saygı ile iyi seyirler dileriz.

Kültürlerarası bir tiyatro grubu olarak 2001 yılında Celil Toksöz, Şaban Ol ve Gert de Boer tarafından kurulan Tiyatro Rast, Hollanda Kültür Bakanlığı ve Amsterdam Belediyesinden yapısal olarak destek alıyor. Kuruluşundan bu yana sahnelediği oyunların yanı sıra farklı uluslardan oluşan gençlere yönelik tiyatro kursları ve atölye çalışmaları düzenleyen Tiyatro Rast, iki yılda bir uluslararası bir ortak yapım gerçekleştiriyor ve oyunlarını, Türkiye, Hollanda, Belçika, Fransa ve Almanya’da sergiliyor.

‘DİLEK ’

BİR ‘NAMUS’ DAVASI YA DA MÜZİKLİ HALK TRAGEDYASI

Hikâye
Dilek bir genç oğlana aşıktır. Bu aşk ikisi arasındaki saf ve kutsal bir bağdır. Ancak Dilek’ in ailesinin istediği ise kızlarını tanıdık bir aile oğluyla evlendirmektir. Bir zaman sonra Dilek ve sevdiği gencin beraber dolaştığı görülüp dedikodu başlayınca varılan sonuç her zaman geleneğin emrettiği gibidir: ‘ Genç bir erkekle gezmiş, dolaşmış bir kızın namusu kirlenmiştir.’ Hatta ileri gidilerek kötü yola düştüğü iddia edilince aile şerefi büyük bir yıkıma uğrar. Bu aynı zamanda sonucu ağır bir aile dramının başlangıcıdır.

Oyunda, kader, Felek ve Cin, bir alemin tasarlayıcıları, genç oğlan, diğer oğlan, baba, anne, nine ise bu alemdeki kanlı bir lanetin yürütücüleridir. Dilek ise iki alemdeki kurbandır.

Eskiye Karşı Yeni
Tanımlanacak olursa bir halk operası denilebilecek ‘Dilek’, evrensel ve insani anlamda en büyük gerçekliğin acılar olduğu saptamasıyla Anadolu veya doğu müziğinin sentimantal - trajik ses kalıplarını ( makamlar ) içeren ağır türkü formlarını dramatik eylemin merkezine koymaktadır. ‘Dilek’ en otantik şekliyle olduğu kadar rap gibi denemelere de içinde imkan vermesi ,batılı bazı kalıp ve armonileri de içermesi bakımından düşünsel planda ‘eskiye karşı yeni’ ancak ikisini de sunan bir modern anlayışı savunur Yirmi dört şarkıdan oluşan halk operası altı müzisyen tarafından çalınan saz, mey, keman ve çeşitli vurmalı çalgılarla hayat bulmaktadır.

Namus Davası
Namus davası aile şerefi, izzet-i nefis… Adına töre diyelim, feodal hukuk diyelim sadece Anadolu, Mezopotamya değil Avrupa da da kendini her anlamda dayatmış bir konu - sorundur. Modernitenin tek başına sonsuz hükümranlığını ilan edemediği çağda karşısına dikilmiş olan anane, tabu, fanatizm, töre gibi kavram veya kurumların toplumsal ilerlemeyle birlikte çelişe – didişe gitmesi bir gerçekliktir. Tiyatro Rast, sorunun kökenine inerek ama bir reçete sunmadan, bu yeryüzü tragedyasının kurbanlarının seslerini onlara vermek arzusundadır.

Ayrıca Tiyatro Rast, yönetmen Celil Toksöz ve oyuncularla tartışmaların da yer aldığı birçok etkinlikle birlikte Hollanda’da faaliyet gösteren sivil toplum örgütlerinin de içinde bulunduğu çalışma ve etkinliklerle namus ve töre uğruna oluşan şiddet realitesine ışık tutmayı temel bir arzu olarak görmektedir.

AMSTERDAM THEATRE RAST

“DİLEK”

Yazan ve Yöneten: Celil Toksöz
Yönetmen yardımcısı: Senem Cevher
Müzik kompozisyon: Cebrail Kalın, Selim Doğru
Müzik yönetim: Cebrail Kalın
Dramaturgi: Onur Cebe
Rap Sözleri: Sibel Altınbaş, Selim Doğru, Celil Toksöz
Kostüm ve Sahne Tasarımı: Claude Leon
Işık Tasarım: Yüksel Aymaz
Işık Uygulama: İbrahim Aymaz
Koreografi: İbrahim Aymaz
Oyuncu ve solistler: Çiğdem Çiftçi – Emre Kızıl –Erkan Tekci - Gülseven Medar - Mehmet Emin Yalçınkaya - Mehmet Taylan Ünal - Mesut Erenci - Murat Şener – Şafak Pala - Vural Tantekin
Enstrümanlar
Mey, Zurna, Kaval: Cebrail Kalın
Bağlama, Cümbüş: Mehmet Yalgın
Perküsyon: Uğur Göregen (Hogir)
Bas Gitar: Abdullah Şakar
Keman: Murat Daşlık
Asistanlar: Ani Cebe - Ersin Çakmak - Kübra Kaptan – Sibel Akdeniz
Danışmanlar: Renate van der Zee – Melih Duygulu – Mehmet Gündüz
Fotoğraf: Bernadette Gerats
Film Dökümanter: Zara Toksöz

“DİLEK”
TURNE PROGRAMI

14 – 26 Aralık 2008 İstanbul Turnesi
15-16-17 Aralık
Avcılar Barış Manço KM (Ücretsiz)
18-19 Aralık - Kartal Sanat Tiyatrosu (Biletler 10 YTL)

(Kaynak: soL)