2 Eylül 2007 Pazar

TİYATROLARIN ÜRKMEZ BULUŞMASI

Orçun Masatçı


Tiyatroların, sorunlarını tartıştığı, birbirlerinin tarzlarından haberdar olduğu bir etkinlik yapma düşüncesiyle Gümüldür Tiyatrolar buluşması çalışmalarına yaklaşık 3 ay önceden başladık. Böyle bir fikir kurulduğumuz günden bu yana vardı ama buluşmadan bir yıl önce iyice ete kemiğe bürünmüştü. Katıldığımız festivaller, etkinlikler bize nasıl bir buluşma yapacağımız konusunda ön açısı oldu. Buluşmayı yaparken Van Şehir Tiyatrosundan Bülent2in yardımları da oldukça önemli b,r yerde durdu. Öncelikle bir buluşma koordinasyonu kurduk. Koordinasyonda yenikapı tiyatrosundan Mustafa Çınar, Metin Fırat, Erkan Aktaş, Faruk İbin, Emel Üregen ve Van Şehir Tiyatrosundan Bülent Öner yer aldı.

Koordinasyon ilk olarak buluşmanın yapılacağı yerle ilgli düzenlemelri yapmak üzere harekete geçti. Önecelikle Gümüldür Belediyesinin de destek vereceğini sandığımız etkinliği gerçekleştirmek üzere Gümüldür ilçesine gidildi. Ama ne yazık ki belediye bırakın destek vermeyi, etkinlik boyunca engellemeye çalıştı buluşmayı. Ardından Mordoğan Belediyesi ve Ürkmez Belediyesine gidildi. Her ikisinin de oldukça samimi yaklaşımlarına rağmen ödenek ayırmalarının zor olduğu öne çıktı. Bu haliyle buluşma tamamen kendi çabalarımız ve ekonomik gücümüzle gerçekleşecekti. Buluşma çalışması içinde Muğla Duvar Sahnesi oyuncularından ve Ege Sanat TiyatroEvi oyuncularından da destek geldi. Konak Belediyesi ve Çiğili Belediyesinin araç yardımlarıyla da buluşma 9 Ağustos sabahı başladı.

Öncelikle konuklar izmir otogarından alındı ve Ürkmez de etkinliğin yapılacağı kamp alanı götürüldü. Koordinasyonu başarılı organizasyonu sayesinde program aksama olmadan saati saatine hayata geçti. Ufak tefek aksilikler çıktıysa da, onlar da zaman içinde çözüldü. Buluşma Temel Demirer'in söyleşisi ile başladı. Ardından cezaevinde tiyatro üstüne aynı zamanda bir çok dizi ve sinema filminde de rol alan Manisa Şehir Tiyatrosu yönetmeni Turgay Tanülkü söz aldı. Dinçer Sümer, Süreya Karacabey ve Üstün Akmen'in iletişim probleminden katılmadığı etkinlikte programda başka aksama olmadı. Gelemeyen tiyatro insanlarının yerine de hemen başka söyleşiler, etkinlikler kondu.

Buluşmanın en önemli noktalarından biri de Van ve Mardin'den gelen tiyatrolar oldu. Mardin Kızıltepe'den gelen Etkin Sanat Merkezi tek kişilik kendi ürettiği çok güzel bir oyunu sahneledi. Emrah Koyuncu'nun yazıp yönettiği oyun, yaşama dair bir çok derdi içinde barındırıyor ve bir sanatçının gözünden kendi sözünü söylüyordu. Kızıltepe de çalışmanın güçlüklerini ve tiyatroların birliğine ne kadar ihtiyaç duyulduğunu anlatan Koyuncu, "tiyatroların birliği bu süreçte çok önemlidir. Biz burada kurulacak birliğin içinde aktif çalışanı olarak bulunacağız." dedi.

Yenikapı Tiyatrosu yönetmeni Orçun Masatçı "tiyatrolar çok zor şartlar altında seyircileri ile buluşmaktadırlar. Son dönem bilindiği gibi bir çok aydın ve sanatçı üstünde ciddi bir yıldırma saldırısı vardır. Bu anlamda kurulacak reaktif birliktelik, biz sanatçıların rahat nefes almalarında öneli rol oynayacaktır. Bizce birliğin perspektifi şöyle olmalıdır. Sanat üstünden güncel eylemliliklerde bulunmak, birbirlerimizin tiyatro tarzlarını anlayacağı bir yayın çıkarmak ve ekonomik olarak birbirimizi turneye davet ederek rahatlama sağlamak. Yani kurulacak birliktelik kağıt üzerinde değil, sokakta eylem içinde bir birliktelik olmalıdır" dedi. Birlik tartışmları Buluşmanın 2. gününden başlayarak son gününe kadar devam etti. Sonunda da amatör tiyatrolar birliği – girşimi adı verilen bir oluşuma gidildi. Oluşum üstünde çeşitli tartışmalar halen devam etmekte. Oluşumun eşme de kesin kararını vererek Türkiye tiyatrolar birliği ile yoluna devam etmesi ya da girişim kelimesinin kalkması yönünde karara varıldı.

Buluşmanın dikkat çeken bir diğer söyleşisi ise Ankara Uluslar arası Tiyatro festivalini düzenleyen TAKSAV yöneticisi Yener Aksu'nun söyleşisiydi. Aksu "birliğin çok önemli bir girişim olduğunu, kendilerinin bu anlamda yaşama geçen oluşumların çoğuna destek verdiklerini, bu oluşuma da sonuna kadar destek vereceklerini." Dile getirdi. Aksu festivallerle ilgili konuşmasında Ankara da uzun zamandır süren festivalin artık kamuoyundaki herkes tarafından çok büyük önemle takip edildiğini söyledi. Zaman içinde Türkiye'nin en önemli festivallerinden biri olan Ankara festivalinde Kürtçe oyunlarda, Marksist Tiyatrolara, Bulvar Tiyatrolarından, Ödenekli tiyatrolara bir çok tiyatro oyunlarını seyirci ile buluşturuyor. Söyleşi ve Atölyelerle oldukça önemli bir yerde duran festival bu yıl 16-30 kasım tarihlerinde yapılacak.

Koordinasyon'un festival öncesinde düşündüğü en önemli şeylerden biri e festival günlerini ve çadırları ilerici, devrimci isimlere atfetmekti. Özellikle devletin son süreçteki komploları göz önüne alınarak Ankara ESP temsilci Deniz Bakır'ın adı oyunların oynandığı alana, İHD üyesi ve Atılım yazarı Hasan Coşar'ın adı da söyleşilerin yapıldığı alana verildi.
Sokak tiyatrolarının güncel siyasetle ilişkisi konulu söyleşi de artık tiyatroların, siyaset, sendika çağrısına bakmaksızın emekçi semtlere gitmesi, kendi çabalarıyla oyunlarını sahnelemesi gerekliliği üstünde duruldu. Elbette bu sendikaların ya da siyasetlerin çağrısına olumsuz cevap verme anlamında değil ama onların çağrılarının dışında bu semtlere gidilmesinin kolaycılıktan uzaklaşmak olacağı ve seyirci ile direk bir ilişki kurulabileceği tartışması yaşandı.

Halim yazıcı, Aykan Erden ve Metin Fırat'ın şiir dinletisi buluşmaya katılan topluluklar tarafından beğeniyle izlendi. Dinletinin sonundaki soru cevap bölümünde seyircilerin şiir ile ilgili soruları cevaplandı. Dinleti esnasında Aykan Erden, Süleyman Yeter, Hüseyin Demircioğlu ve Tuncay yoldaşın hayatına dair kısa bilgiler verdikten sonra onları anlatan şiirler okudu.

Türkiye Tiyatrolar Buluşması oldukça önemli bir yerde durmaktaydı. Yenikapı tiyatrosunun geçtiğimiz yıl düzenlediği ve İzmirli 9 tiyatronun katılımı ile gerçekleştirilen 1. İzmir Tiyatro Kurultayını daha da geliştirerek genişletmesi açısından bu buluşmaya özel bir çaba harcandı. Sonuçta Hollanda ve Azerbaycan dahil olmak üzere Tiyatro toplulukları ve insanlarıyla beraber 36 kurumun katılım gösterdiği, Ürkmez halkının tartışmalara katıldığı bir etkinlik gerçekleştirildi. Ürkmez halkının katılımı tartışmalara yön vermek adına önemliydi her etkinliği takip eden kimi Ürkmezliler aynı zamanda yaşadıkları ilde kimi sendikaların da üyeleri ve yöneticileriydi.

Katıldığı festivallerin yanı sıra bu etkinliği hayata geçiren yenikapı tiyatrosu önemli bir sınavı başarıyla atlattı. Politik olarak da önemli kazanımların yaşandığı buluşmanın ikincisi emini ki daha geniş bir katılımla hayata geçecek.

tıkla: Yenikapı Tiyatrosu